Hydrologisch herstel Zwartven: kansen voor zeldzame dieren en planten

Het Zwartven in Boswachterij Sint Anthonis heeft erg veel last van verdroging. Het ven staat regelmatig zonder water. Dat is een serieuze bedreiging voor de waardevolle planten en dieren die hiervan afhankelijk zijn. Nazomer 2022 starten er werkzaamheden die het ven helpen herstellen. 

Wat is er aan de hand?

De verdroging komt vooral doordat sloten en greppels het kostbare water uit het gebied afvoeren. Nu staat er alleen water in het ven als het zeer nat is. Amfibieën kunnen zich daardoor niet meer voortplanten in het ven. Dat is slecht nieuws voor de nog aanwezige zeldzame soorten, zoals de poelkikker, rugstreeppad, vinpootsalamander en alpenwatersalamander. Daarnaast hebben ook bijzondere planten het moeilijk. Ze worden verdrongen door snelgroeiende grassen, zoals pijpenstrootje en pitrus, die de droge oevers en venbodem overwoekeren. Dit alles heeft forse gevolgen voor de biodiversiteit in dit bijzondere gebied.

Herstel maakt het verschil

Eerdere maatregelen die zijn uitgevoerd hebben laten zien dat herstelwerkzaamheden zoals het verwijderen van bos en het afdammen sloten en greppels, succesvol kunnen zijn. Kenmerkende soorten kwamen terug of namen toe in aantallen. Denk aan gewimperd veenmos, moerasstruisgras, veelstengelige waterbies en veldrus. Inmiddels is duidelijk dat er meer nodig is om het ven en haar soorten te behouden en daarmee de diversiteit in planten en dieren.

Wat gaat er gebeuren en wanneer

De herstelwerkzaamheden staan gepland van 2022 tot en met 2026 en bestaan uit:

• afdammen van doorgaande sloten en dichten van kleinere sloten en greppels, zodat het water minder snel wegstroomt;
• dempen van naastgelegen Tovensche beek;
• weghalen jonge berkjes en grove den op de oever om de verdamping te verminderen;
• verwijderen bovenste laag (plaggen) van een deel van het ven, zodat de ven- en heideplanten terug kunnen keren.

Door deze maatregelen blijft het water langer in het gebied, waardoor lokale kwelstromen zich kunnen herstellen. De uitvoering van het project gebeurt in fases. Zo is er altijd een leefgebied voor de aanwezige amfibieën en reptielen waar zij zich ook kunnen voortplanten. Daardoor blijven de aanwezige populaties behouden. Ook tijdens de werkzaamheden.

Meer informatie?

Dit herstelproject is een initiatief van Staatsbosbeheer en Bosgroep Zuid Nederland en mede mogelijk gemaakt door provincie Noord-Brabant. Op deze pagina vindt u de meest actuele informatie over het project. Heeft u nog aanvullende vragen over het project of behoefte aan meer informatie? Neem dan gerust contact op met ons op via telefoonnummer 040-2066360.

Dit project is mede mogelijk dankzij de financiële steun van provincie Noord-Brabant