Droogte; wat zien we en wat kunnen we doen?

Al tientallen jaren hebben we in Nederland te maken met verdroging: een structureel tekort aan grondwater. En de laatste jaren vooral ook droogte: tijdelijk, maar langdurig gebrek aan neerslag met gevolgen voor bodem en grondwaterpeil. U als bos- en natuurterreineigenaar heeft daar bijvoorbeeld mee te maken in de vorm van jonge aanplant die niet aanslaat door onvoldoende regen, en volwassen bomen die eerder hun bladeren of naalden laten vallen of zelfs afsterven. Daarnaast zijn er gevolgen zoals een afnemende vitaliteit of bijgroei van bomen en verslechtering van de kwaliteit van de bodem, bijvoorbeeld door mineralisatie of verzuring. Dit zijn deels tijdelijke gevolgen, maar de gevolgen kunnen ook permanent zijn.

Effecten op grondwaterstanden

De komende jaren kan het neerslagtekort, in combinatie met steeds grotere onttrekking van grondwater, ook een effect gaan hebben op de grondwaterstanden in de lager gelegen gebieden van ons werkgebied. Bijvoorbeeld op plekken waar grondwater wordt opgepompt voor beregening, waardoor minder beschikbaar zal zijn voor bos en natuur. In het westen van het land kan een tekort aan aanvoer van zoet water leiden tot verzilting.

Voorbeelden droogteschade

Zelf zien we de afgelopen jaren dat met name naaldbomen zoals fijnspar en lariks het zwaar hebben. Maar ook loofbomen zoals eik en beuk lijden onder de droogte, met brandschade aan blad, vertraagde groei of afsterving. Deze zomer zagen we ook o.a. tamme kastanje, berk en esdoorn met droogte-/zonneschade.
De verdroging, in combinatie met de aanhoudende en terugkerende droogte, maakt het voor alle bomen heel moeilijk. Het effect is een verandering in de groeiplaats, veelal langdurig in een seizoen, en niet veel bomen kunnen dit verdragen.
In 2019 schreven we al een item over de droogte van 2018 en de gevolgen daarvan, met name voor fijnspar en beuk. Helaas zien we dit jaar door de extreme droogte dus nog meer soorten die lijden.
Het beeld is wel verschillend per regio, bodemtype en bostype.

Wij denken graag met u mee

Mocht u in uw terrein de gevolgen zien van verdroging of droogte, dan denken we graag met u mee, om samen te onderzoeken of er eventueel maatregelen mogelijk zijn om de gevolgen te verzachten. Dit kan onder andere door het bos weerbaarder te maken door de aanplant van klimaatslimme soorten, maar ook een aanpassing van de waterhuishouding (zoals verondiepen van sloten) kan bijdragen aan een oplossing.

U vindt de contactgegevens van onze regiomanagers, beheerders en (landschaps)ecologen op de regionale Bosgroepen-sites.