PAS in Dinkelland: niet alleen inhoud, ook proces

De PAS-maatregelen voor drie Natura 2000-gebieden in de gemeente Dinkelland stonden op papier. Op verzoek van de gemeente nam de Unie van Bosgroepen die maatregelen onder de loep. De analyse is nu klaar. Projectleider Gerry Bulten kijkt tevreden terug op een uitdagend proces. “De inhoud was ingewikkeld, maar nog moeilijker is: iets adviseren waarin alle partijen zich kunnen vinden.”

PAS & Natura 2000 in Dinkelland

Elk Natura 2000-gebied heeft doelstellingen. Maatregelen vanuit de PAS moeten helpen die doelstellingen te halen. De provincie stelt aan de hand van PAS-gebiedsanalyses de PAS-maatregelen vast.
De gemeente Dinkelland coördineert het proces rondom de PAS voor de Natura 2000-gebieden: ‘Achter de Voort, Agelerbroek en Voltherbroek’, ‘Bergvennen & Brecklenkampse Veld’ en ‘Lemselermaten’.

Systeem in kaart brengen

Dinkelland twijfelde of sommige PAS-maatregelen wel de juiste waren. De provincie bood ruimte voor nader onderzoek. Er kwam een deskundigenteam waarin alle partijen vertrouwen hadden. Samen met B-WARE ging de Unie van Bosgroepen in opdracht van de gemeente aan de slag.

“De grondeigenaar moet het ook kunnen begrijpen. Maar het is geen exacte wiskunde in een laboratorium, dus hoe leg je het dan overtuigend uit?”

Broekbos Lemselermaten.

Je kunt pas zinvol maatregelen nemen als je weet hoe het systeem in elkaar zit. Een landschapsecologische systeemanalyse (LESA) was dus ook in Dinkelland de vanzelfsprekende eerste stap. De LESA wees uit: een groot deel van de maatregelen is prima, een deel zou moeten worden verfijnd of aangepast.

Ingewikkelde inhoud

“Het was best een bevalling,” vertelt Gerry. Inhoudelijk was het ingewikkeld. “Ruilverkavelingen en grootschalige hydrologische maatregelen in het verleden maakten het moeilijk het systeem in de vingers te krijgen. Bovendien liggen er doelen voor verschillende soorten die soms tegenstrijdige eisen stellen aan hun omgeving. Al die soorten moeten wel behouden blijven. De waterlobelia bijvoorbeeld: de soort is zeer zeldzaam in Noordwest-Europa maar komt in Bergvennen nog op grote schaal voor. Het is van belang om de soort hier te behouden, maar de vraag is hoe je dat doet zonder dat de overige vegetatie verdroogt.”

Veel belangen

De verschillende belangen maakten het echt tot een uitdaging. De provincie wil graag vasthouden aan het oorspronkelijk plan. De landbouw wil de gevolgen beperken, natuurbeschermingsorganisaties willen er zoveel mogelijk uithalen voor de natuur. “Je zoekt naar iets waar alle partijen zich in kunnen vinden. De landbouw zegt nu: het valt ons niet mee. En dat snap ik ook wel. Maar ons uitgangspunt is de realisatie van Natura 2000-doelen. Niet meer en niet minder en zo vertellen we het ook.”

“De Bosgroepen zijn een bekend gezicht, zowel in het gebied als bij de beleidsmakers, dat geeft vertrouwen. Daardoor is het gelukt.”

Vertrouwen is sleutelwoord

Dingen goed kunnen uitleggen blijkt wel een must. “Dat betekent goed onderbouwen voor de provincie. Maar de grondeigenaar moet het ook kunnen begrijpen. En het is geen exacte wiskunde in een laboratorium, dus hoe leg je het dan overtuigend uit? Vertrouwen is uiteindelijk het sleutelwoord. De Bosgroepen zijn een bekend gezicht, zowel in het gebied als bij de beleidsmakers, dat geeft vertrouwen. Daardoor is het gelukt.”

Bosgroep blijft betrokken

Het werk zit er nog niet op. Hydrologen en ecologen gaan nu met een model de maatregelen verder onderzoeken. Bijvoorbeeld: kun je met deze grondwaterstand ook echt de doelen bereiken? Ook daar blijven de Bosgroepen bij betrokken. Daarnaast nemen de Bosgroepen de informatiebijeenkomsten en keukentafelgesprekken met eigenaren dit najaar voor hun rekening.